In de derde week van juli vindt in Nijmegen de Vierdaagse plaats: de grootste wandeltocht in de wereld. Als echte Nijmegenaar doet dat iets met me. Het begint inwendig te borrelen en te bruisen; ik wil bier drinken en spontaan dansen. Vorig jaar had ik het plan opgevat om dit jaar mee te lopen. Dat is niet gelukt. Ik heb ontdekt dat ik wel wil lopen, maar niet in een drukke meute. Voor mij is wandelen toch meer verbonden met natuur en rust. Een prima ontdekking, vond ik.
Dit jaar viel de derde sterfdag van mijn moeder op Roze Woensdag in de Vierdaagse, 17 juli 2024.
Een sterfdag doet rare dingen met je. Rouw ook. Rouwloosheid ook. Ik rouw niet echt om de dood van mijn moeder. In de afgelopen drie jaar heb ik me daar soms schuldig over gevoeld. ‘Als je niet rouwt, is het net alsof ze niet bestaan heeft,’ zei iemand tegen me.
Dat is natuurlijk onzin. Je moeder kun je niet uitwissen, al zou je dat soms ook graag willen. Pas in 2023, twee jaar na haar dood toen ik met mijn gezin twee maanden in een camper door Europa reisde, besefte ik dat ik haar niet hoef te missen omdat ik haar overal tegenkom. En natuurlijk altijd op momenten die je van tevoren niet verwacht. Zo hoorde ik mezelf ineens tegen mijn kinderen zeggen dat het ‘met warm weer goed is om lekker pittig te eten’. Mijn kinderen hebben de uitspraak overgenomen dat ze op hun ‘blote kakkies’ willen rondlopen en graag gekieteld willen worden onder hun ‘okkelesjes’.
En vaak hoor ik haar stem in mijn hoofd, al wordt dat met het verstrijken van de jaren na haar dood ook steeds minder.
Deze sterfdag ging ik met een goede vriendin naar Roze Woensdag. We aten friet in een puntzak (mijn moeder kwam uit Maastricht, dus het woord ‘patat’ komt nog steeds niet mijn strot uit) en aten een ijsje ter nagedachtenis aan haar. Mijn moeder was dol op ijs. ‘Er is altijd plek voor ijs,’ zei ze na een maaltijd. Nog zoiets dat ik heb meegenomen. En het klopt nog ook.
In het laatste jaar van haar leven schreef ik verscheidene korte stukjes over mijn omgang met haar. Dat hielp me mijn emoties rondom haar dementie en lichamelijk lijden te verwerken. Nu zie ik deze schrijfsels als kleine schilderijtjes die momenten uit ons samenleven vastleggen.
Ik wil ze bij dezen graag met jou delen. Misschien vind je er herkenning in of brengt het herinneringen naar boven. In die tijd miste ik het enorm om verhalen te lezen over hoe om te gaan met een moeder die aan dementie lijdt.
Dag mam.
Nooit zul je weten dat ik nu een volwassen man ben,
dat weet ik zelf pas sinds kort.
Ik had je zo graag nog ‘mijn zoon’ horen zeggen.
Ik zal mijn uiterste best doen een goede vader te zijn.
Daags na overlijden, Juli 2021
Zes geschreven schilderijtjes over mijn moeder
Verloren jaar 16 februari 2021
Woorden 31 maart 2021
Stem 21 april 2021
Ziekenzegening 5 juli 2021
Uitvaart 23 juli 2021
Verjaardag 6 augustus 2021
